Autonomie en verbinding in één van de pareltjes van de Nederlandse industrie

Wat betekenen autonomie en verbinding vanuit het perspectief van de individuele medewerker? We spreken met Henk Wijnberg, productiemanager bij Hevea: over wijze leiding, lange adem, werken dat niet voelt als werken en goede ervaringen doorgeven. En over de samenwerking met Blom Consultancy: “Wij zijn begonnen de principes van het continu verbeteren in onze organisatie in te bouwen. Zeer uitdagend en ik ben ervan overtuigd dat het ons veel gaat brengen. En dat is ook nodig, want onze verkoop loopt als een speer.”

Laarzen uit polyurethaanschuim

Henk Wijnberg, productiemanager, geboren in 1963, werkt al 28 jaar bij Hevea in Raalte, één van de pareltjes van de Nederlandse industrie. De naam Hevea is afkomstig van ‘hevea brasiliensis’, de Latijnse naam voor de rubberplant. In haar geschiedenis heeft Hevea dan ook allerhande rubberproducten gemaakt. Tegenwoordig beperkt zij zich tot de fabricage van laarzen uit de materialen PVC en polyurethaan. In Raalte worden de producten van polyurethaan [PU] gemaakt en deze producten spelen een hoofdrol in de carrière van Henk. Oorspronkelijk opgeleid én werkzaam als installatiemonteur koos de jonge technicus in 1985 voor de salariëring van een productiebaan in de bij Hevea bestaande drieploegendienst. Daar werden toen nog uitsluitend PVC-laarzen gemaakt. In een hoekje van de fabriek stond een eigenbouw installatie waarmee geëxperimenteerd werd met de fabricage van PU-laarzen. Deze zijn lichter dan PVC-laarzen en isoleren veel beter, hetgeen onder andere resulteert in een veel hoger draagcomfort.

Wijze leiding

“Mijn overstap van het leven van een installatiemonteur naar dat van een drieploegen-productiemedewerker viel best wel zwaar. Mijn voorman zag dat ik niet gelukkig werd in de PVC en maakte mij daarom lid van de PU-ploeg, waarbij het mijn taak was het productieproces op de nieuwe machine aan de gang te krijgen en ervoor te zorgen dat er kwalitatief acceptabele producten vanaf kwamen. Dit werk lag mij beter en ik klom dan ook snel op tot operator/production engineer. Achteraf gezien is deze periode een belangrijke voedingsbron geweest voor mijn latere vorming als manager. Ik ben namelijk nooit afgebrand om een mislukt experiment en oogstte wél de complimenten wanneer het goed uitpakte. Dat was voor mij bijzonder prettig werken, omdat ik al mijn ideeën kon uitproberen zonder angst of overdreven druk. Die sfeer creëer ik nu ook bij mijn mensen, wanneer ik voel dat ze hun best doen maar er toch iets verkeerd gaat. Schuldigen zoeken is dan dodelijk. Er samen zoveel mogelijk van leren is dan veel verstandiger.

Lange adem

Het ontwikkelen van het PU-proces ging moeizaam, maar rond 1990 begon het te lopen. Inmiddels was ik al een paar maal teruggevraagd door mijn eerste werkgever en ondanks het feit dat installeren heel mooi werk is, ben ik daar toch niet op ingegaan. Bij Hevea had ik iets bijzonders gevonden, iets dat mij goed paste, waarin ik mijn ei helemaal kwijt kon en waar ik mij eigenaar van het productieproces ging voelen. Inmiddels had mijn ontwikkelde specialisme ervoor gezorgd dat ik ombouwer en inregelaar was geworden van zowel de PVC- als de PU-machines. Dat is lastig werk omdat productieprocessen altijd weerbarstig zijn. Als iets fout kan gaan, dan gaat het ook fout. Ik vond dat het beter moest kunnen en kreeg, en vooral ook nam, ook hier weer de ruimte om dingen uit te proberen. Zo ontwikkelde ik, zonder kennis van buitenaf, iets dat ik nu wel kan kenschetsen als een soort SMED. Volgens vaste recepturen ombouwen, inregelen en opstarten van de machines.

2013-04-29 13.09.18_Hevea Raalte_na Blom 2013-04-29 13.09.18_Hevea Raalte_voor Blom.1

Finishing afdeling vóór Blom (links) en nieuwe situatie na Blom (rechts)

Werken dat niet voelt als werken

Ook kreeg ik de kans om mij buiten de techniek te ontwikkelen. ARBO heeft altijd mijn interesse gehad en ik prijs mij gelukkig dat ik mij hier jarenlang vanuit de OR voor in heb mogen zetten. Voor het organiseren van bijzondere evenementen zoals bijvoorbeeld Kerst- en Sint Nicolaasvieringen kun je mij ook altijd wakker maken. Zo is Hevea voor mij een werkgever geworden waar ik mijn talenten heb kunnen ontwikkelen, waar ik als mens gegroeid ben en waar ik een goede boterham kon verdienen. In die 28 jaar zijn er echt heel weinig dagen geweest dat ik geen zin in mijn werk had, want het voelt voor mij meestal als een serieuze hobby. Ik kan mij een moment herinneren dat ik mij niet zo happy voelde. Dat was toen mijn leidinggevende en leermeester iemand anders vroeg hem op te gaan volgen. Toen heb ik mijn teleurstelling over die beslissing wel te kennen gegeven.
Gelukkig beviel het werk de nieuwe chef niet zo goed, of beviel de nieuwe chef op zich niet zo goed, daar wil ik vanaf zijn. In ieder geval werd er binnen een jaar een ander gezocht en nu viel mij die eer wel te beurt. Ik heb meteen “ja” gezegd.

Dunlop footwear logo

Goede ervaringen doorgeven

Mijn eerste leidinggevende baan was ‘assistent wachtchef’, gecombineerd met de functie van trouble shooter. In deze functie kwam ik natuurlijk met alle denkbare hick ups in het productieproces in aanraking en zo kon ik prima doorgaan met experimenteren. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan en zo zocht ik altijd manieren om hinderlijke storingen uit te bannen. In die tijd volgde ik ook veel opleidingen en heb ik de interne EHBO en de BHV op poten gezet. Ook hier kreeg ik waardering van de directie voor en zo werd ik gestimuleerd ook verder te gaan met het grip krijgen op de productie. Ik ontwikkelde onze ‘8-uren-staten’, een soort shiftrapportage. Ik klom op tot shiftmanager en toen de directie in 2009 besloot de gehele productie weer onder een éénhoofdige leiding te zetten werd ik de productiemanager. Vanuit mijn ervaring in de drieploegendienst had ik een grote behoefte aan betere samenwerking tussen die ploegen. In NLP heb ik een nuttig hulpmiddel gevonden ook verbeteringen op intermenselijk vlak vorm te geven. Op die manier kwam ik er achter, dat de manier waarop mijn leidinggevenden met mij zijn omgegaan een grote bijdrage heeft geleverd aan mijn zelfontwikkeling. Deze wijsheid probeer ik nu zoveel mogelijk in mijn eigen stijl van leidinggeven in te bouwen. Het laatste dat ik daarin heb geleerd is het woord ‘moeten’ te vermijden. “Jij mag nu op PU-1 gaan produceren,” klinkt immers veel uitnodigender dan “Jij moet nu op PU-1 gaan produceren.” En nu zijn wij dus begonnen de principes van het continu verbeteren in onze organisatie in te bouwen. Zeer uitdagend en ik ben ervan overtuigd dat het ons veel gaat brengen. En dat is nodig ook, want onze verkoop loopt als een speer.”

2013-05-07 11.36.26 HDR_Hevea Raalte_Eef Oom

Het is duidelijk dat Henk Wijnberg iemand is die iedere werkgever wel in zijn team wil hebben. Maar het is eveneens duidelijk dat de manier waarop Hevea door de jaren heen met Henk, en ongetwijfeld ook met het overige personeel, is omgegaan ook heel belangrijk is geweest in deze successtory. Een mooi voorbeeld van Autonomie en Verbinding in het werk waar tevens de Monozukuri hoofdkenmerken Zingeving en Meesterschap een mooie rol vervullen.