Binnen de Monozukuri-benadering is voor Blom Consultancy zingeving een kernwaarde. Als dit niet aanwezig is, geen aandacht krijgt en er niet op wordt gestuurd, dan vergeet het maar als je je organisatie naar een hoger plan wilt tillen. Wat zijn de bepalende factoren voor ‘zingeving’? En hoe geef je daar invulling aan?

Zingeving op het werk, overigens wijkt dat niet af van zingeving in een andere context dan die van werk, zit niet in het werk zelf. Het zit hem in de waarde die mensen toekennen aan de dingen in het werk. Dat maakt dat het belangrijk is voor medewerkers en leidinggevenden (die uiteraard zelf ook gewoon medewerker zijn) om voor henzelf te weten welke waarde zij waaraan toekennen. Als leidinggevende heb je vervolgens de verantwoordelijkheid mensen (en jezelf) te helpen/begeleiden/aansturen in het (weten te) vinden van die waarden.

Energie geven en krijgen

Mensen stoppen ergens energie in en krijgen die ook weer terug. Of mensen ontlenen ergens energie aan (vaak zegt men dan zoiets als: “Dat geeft mij energie”) en zetten dat om in ‘eigen’ energie. Tegelijkertijd willen mensen groeien/ontwikkelen. Echte waarde krijgt dat pas als ook daardoor of daarmee de omgeving groeit/ontwikkelt.

We kennen allemaal wel de fouten die zich hierin voordoen:

Iemand stopt energie in een team, maar dat wordt niet opgepakt door de anderen. Tandje erbij, maar er komt niets terug. Als deze persoon al niet afbrandt dan zal hij wel vertrekken of vervalt tot de bekende grijze muis.

En het omgekeerde voorbeeld:
De omgeving geeft energie maar er komt niets voor terug. Iedereen wordt er moe van en uiteindelijk laat de omgeving deze persoon los.

Iemand groeit en ontwikkelt zich maar nu ten koste van het team. Eigenlijk zuigt deze persoon alles en iedereen leeg en aan het einde van die groeistuip gaat hij zelf weg en/of stuurt de anderen weg.

En ook hier weer het omgekeerde voorbeeld:
Als team ben je aan het groeien/ontwikkelen maar iemand wil daar niet in mee gaan. Uiteindelijk wordt deze persoon, of hij doet het zelf, buitenspel gezet.

Er is dus altijd een wisselwerking tussen individu en omgeving. Van belang is dus de linken te vinden. Eenzijdigheid bestaat wel in deze begrippen, maar ressorteert niet in zingeving.

Hoe kun je vormgeven aan zingeving op de werkplek?

Omdat zingeving grotendeels individueel gevoed wordt, iedereen kiest nou eenmaal zijn eigen ‘zingevers’, kun je dat niet algemeen opleggen in de zin van; “Dit en dat zijn onze en daarmee ook de jouwe, zingevers”. Wel kun je het voeden door goed aan te geven wat de zingeving van de organisatie, en vandaar uit getrapt verder uitgewerkt naar afdeling, team en of werkeenheid, is. En wat zijn dan de zingevers?

Misschien dat onderstaande vragen je helpen om ze te vinden. Vaak zijn de antwoorden op diezelfde vragen ook te vinden in een combinatie van de missie en visie van de organisatie (afdeling enz.).

  • Wie zijn wij?
  • Wat drijft ons?
  • Wat houdt ons bezig?
  • Waar worden wij gelukkig van?

De individuele medewerker heeft zeker in de kern van zijn bestaan, zijn eigen set aan zingevers en zal op zoek gaan naar die elementen in het werk, die daarop de vereiste energie en groei/ontwikkeling teruggeven. Maar dit gaat lang niet altijd zomaar vanzelf. Ook dit verdient aandacht. De set aan helpende vragen om de zingeving van de individu te achterhalen zijn uiteraard van dezelfde strekking als die voor de organisatie.

  • Wie ben ik?
  • Wat drijft mij?
  • Wat houdt mij bezig?
  • Waar word ik gelukkig van?

Invullen en uitwerken

Geen vragen, en het doorvragen daarop, die je zomaar eventjes tussendoor, en meestal al helemaal niet op de werkvloer, kunt bespreken. Tijd, rust en ruimte zijn de toverwoorden als het gaat om invulling en uitwerking geven aan zingeving. Waarschijnlijk eerst individueel in 1-op-1 gesprekken. Later ook in de bredere context (werkeenheid, team en verder). Maar het staat dus wel gewoon op de agenda, als regelmatig terugkerend punt. En komt steeds, bijna vooraan, aan de orde bij veranderingen in het werk, bij ingrijpende gebeurtenissen in iemands bestaan en signalen die mensen uitstralen. In spreekwoordelijke zin, als het over arbeidsverhoudingen gaat, heb ik het graag over: “Mensen verdienen het om fluitend van en naar het werk te gaan”. Als de zingeving op orde is, ben je een heel eind in die goede richting.