Over menselijke fouten, conflict, WCM en de wereld van onze kinderen…

De boodschap van Sydney Dekker in zijn boek ’The Field Guide of Understanding Human Error’ is: richt je niet op de persoon die, naar nu blijkt, een verkeerde beslissing heeft genomen. Richt je in plaats daarvan op de omstandigheden waaronder de genomen, verkeerde beslissing blijkbaar de logische beslissing is geweest. De vraag die ik u aan het slot van deel één stelde was: gelooft u in het conflictmodel of in het harmoniemodel? Hierbij merkte ik op dat het meeste corporate belief in onze ondernemingen nog steeds blijk geeft van een diep geworteld geloof in het conflictmodel.

Maar wat als er nu eens niemand slechter van wordt?

Binnen WCM gaan we er vanuit dat een verbetering alleen kan standhouden als IEDEREEN er beter van wordt. Een verbetering waar iemand anders slechter van wordt is geen verbetering. We moeten er met zijn allen beter van worden, niet sub-optimaal dus.

‘Waar iemand wint, verliest een ander.’ Klinkt logisch, zeker als het om voetbal gaat. ‘Als het met ons beter gaat, zal het met de concurrentie slechter gaan (of andersom)’. Dat gaat ook nog wel, niet? Ik zie u al glimlachen… ‘Als het met MIJ beter gaat, gaat het met iemand anders slechter’. Dat voelt al wat ongemakkelijker. Ach wat, blik afwenden en genieten van je succes. Maar is dat echt de weg, de weg op lange termijn? Wanneer komt het moment dat zich dat tegen je gaat keren?

Wat nu als we eens van de gedachte uitgaan dat NIEMAND slechter wordt van de aanwezigheid van ons bedrijf? NIEMAND? Dus de aandeelhouder, de leverancier, de medewerker, het milieu, u, echt niemand… Een verbetering is dus alleen een verbetering als er niemand slechter van wordt. Hoe zou u zich voelen in zo’n bedrijf? Hoe zou u naar de mensen in uw bedrijf kijken vanuit deze gedachte?

Duurzaam ondernemen door verliesvrij werken

Mogelijk is uw automatische reactie nu om te verklaren waarom dit niet kan, welke nadelen dit heeft. Ik nodig u uit voor een experiment: Speel eens met het idee dat u opeens in zo’n organisatie zou werken. En probeer nu eens te zien welke voordelen dat zou kunnen hebben… Welke wegen zouden er kunnen ontstaan die nu nog afgesloten lijken?

Lang werden dit soort denkbeelden weggelachen. Geitenwollensokkenpraat! Toch zien meer en meer bedrijven de waarde er van in. Duurzaam ondernemen, maatschappelijk verantwoord ondernemen, cradle to cradle, het wordt meer en meer ‘salonfähig’.
Feitelijk is dit in hoge mate synoniem met ‘verliesvrij werken’, de basis van WCM. Robeco adverteert de laatste tijd met het feit dat ondernemingen die investeren in mens, maatschappij en milieu minder risico vormen. Kortom men ontdekt inmiddels het economisch voordeel!

Resources en ecological footprint

Laat mij nog even verder borduren op deze gedachtespinsels. Er bestaan diverse clubs die proberen te berekenen hoeveel van de natuurlijke resources die de aarde kan opbrengen door ons verbruikt worden (bijvoorbeeld ‘ecological footprint’). Je kunt dan jaarlijks ongeveer inschatten op welk moment de hoeveelheid die de aarde in een jaar kan opbrengen verbruikt is. Op dit moment hebben we met zijn allen ergens in oktober alles verbruikt wat de aarde dat jaar aan resources kan opbrengen. De rest van het jaar teren we dus in op het bezit van onze kinderen.
Op is op. En dan maakt het niet uit of de inschatting er een paar jaar of een eeuw naast zit.
We kunnen best een boom opzetten of die berekeningen wel voldoende gedetailleerd zijn etc. Maar het is misschien niet zo’n stomme gedachte dat we domweg boven onze stand leven. Dat we roofbouw aan het plegen zijn op de resources van onze kinderen. Wenden we onze blik af, genieten we van onze welvaart? Of genieten we pas van onze welvaart als we die van onze kinderen ook veilig stellen? Ook dat is conflictmodel versus harmonie model. En hoewel onze fabrieken vaak het ondergeschoven kindje zijn, hebben wij juist daar een belangrijke impact! Probeer in je huis en op tafel maar eens iets te vinden dat niet – vaak in meerdere – fabrieken geweest is!

Organisaties bestaan niet (!) uit mensen!

 

Zero emission, roze wolk?

Al meer dan 10 jaar geleden bezochten we in Japan een TDK-fabriek voor elektronische componenten. Deze vraag had ertoe geleid dat TDK erin geslaagd was een zero emission factory te ontwikkelen. Met andere woorden, men had een volledig gesloten materiaalbalans weten te realiseren. Zuiver water in – zuiver water uit. Grappig genoeg verwachtte men in eerste instantie dat de kosten zouden stijgen. Uiteindelijk bleek dat het de kostengunstigste, kwalitatief hoogwaardigste en effectiefste fabriek in de groep was. Logisch! Wat je niet weggooit, wat je niet verspilt, hoef je ook niet te maken, te managen en te betalen. Daarvoor moet je dan wel volkomen beheerste processen hebben. Alle componenten en relaties ertussen moeten perfect afgestemd zijn om het te realiseren doel te halen, met Zwitserse precisie (of zullen we voortaan maar over Japanse precisie spreken…). Geen roze wolk, maar dagelijkse realiteit in deze fabriek…

Kan onze samenleving verder ontwikkelen zónder dat we onze welvaart terugdringen?

Uit alle waarde-verlies (VA-NVA) analyses die we maken weten we dat we het overgrote deel van onze resources niet omzetten in ‘waarde’ (wat dat dan ook op dat moment betekent) maar domweg verspillen door de verliezen die we hebben. Iedereen die ooit een SGA heeft meegemaakt, al is het maar tot halverwege, zal dat kunnen bevestigen. Dus als we onze verliezen – vanuit WCM perspectief waarschijnlijk niet eens spectaculair veel – weten terug te dringen, kunnen we met zijn allen dezelfde levenstandaard volhouden, zonder in te teren op het vermogen van onze kinderen. Voor zover ik weet heeft nog nooit iemand bekeken hoeveel en welke verliezen we moeten terugdringen om onze ‘ecological footprint’ weer gezond te krijgen, zodat we niet langer interen op de resources. Ben benieuwd welk bedrijf deze ‘waanzinnige gedachte’ als eerste commercieel weet te benutten…

Uitdaging

Ik wil u graag uitdagen om bij elk argument welk u in de komende tijd te horen krijgt, of zelf bedenkt, waarom iets wel of niet kan, waarom iets wel of niet een verbetering is, deze vraag te stellen. Wat nu als ik dit vanuit het harmoniemodel zou beoordelen? Als het alleen een waardevolle actie of gedachte is als er niemand slechter van wordt…?