Sociaal systeem: hart, ziel en hersenen

Een organisatie kunnen we vergelijken met een mens. Hierbij kunnen we onderscheid maken tussen het sociale en het technische systeem. Daarbij bestaat het sociale systeem uit overtuigingen (hart en ziel) en aansturing (hersenen) en het technische systeem uit systemen (organen) en hulpmiddelen (handen en voeten).

Het lijkt nu alsof we een organisatie in een paar stukjes kunnen hakken en daar grenzen omheen kunnen trekken. Niets is echter minder waar. Net als een mens is een organisatie een zelfstandig functionerend organisme. Welke indeling we ook kiezen, het blijft één geheel. Echter zonder hart, ziel en hersenen, zal er niet veel uit onze handen komen. Zelfs geen fouten!

Deming heeft laten zien dat 6% van alle fouten in een bedrijf wordt veroorzaakt door menselijk falen, de rest, zo’n slordige 94% is het gevolg van het falen van het systeem. Dus wat zal meer opleveren? De “schuldige” zoeken en hem terechtwijzen of op zoek gaan naar de echte bronoorzaak en het systeem aanpassen.

Toyota koos voor het laatste en op de vraag hoe het Toyota Productie Systeem werkt kwam een Toyota manager met ongeveer het volgende plaatje.

Toyota Productie Systeem_hoe het werkt

Verliesvrij produceren

De pijlen in het plaatje representeren het continu verbeteren vanuit de huidige situatie naar het ideaal: verliesvrij produceren. Een mooi streven, maar hoe bereik je dit ideaal? Het is zoiets als het ideaal van ieder mens, een lang en gelukkig leven leiden. Maar iedereen vult dit op een andere manier in. Hier komen hart en ziel, de individuele principes, om de hoek kijken.

Een principe voor een lang en gelukkig leven kan zijn, een gezonde geest in een gezond lichaam. Dit kan resulteren in de aansturing van elke dag 400 gram groente eten, wat weer vertaald kan worden in een systeem van maaltijden dat elk terugkomt in recepten, je formats.

Met de ontwikkeling van het Toyota Productie Systeem en de ervaring van tal van andere bedrijven, hebben we inmiddels een goed beeld kunnen ontwikkelen van de principes van World Class Management:

  •   Just in Time
  •   Built in Quality
  •   Continue Waardestroom
  •   Gebalanceerde processen
  •   Mensen zijn bepalend voor het resultaat
  •   Gemba oriëntatie met feiten en cijfers
  •   Mensen moeten trots kunnen zijn

Deze principes zijn uiteraard niet in beton gegoten en elke organisatie zal voor zichzelf moeten bepalen wat voor hen geldt. Zo heeft een Duits trailerbedrijf het principe, werk = werk + verbetering, aan hun set toegevoegd, wat een enorme boost aan hun verbetercultuur heeft gegeven.

Wilt u de effectiviteit van uw processen verbeteren én ook voor de langere termijn uw concurrentiepositie en innovatievermogen verbeteren? Neem dan nu contact op:
T. +31 (0)492 – 474 149    •    M. +31 (0)6 – 5316 4940    •    info@blomconsultancy.nl

Ontwikkeling basisprincipes

Bij de ontwikkeling van je basisprincipes, is het ook belangrijk te kijken wat er al in een bedrijf aanwezig is. Sommigen zijn zeer zichtbaar, anderen zijn diep verborgen in de cultuur van de organisatie. Bijvoorbeeld, vertrouwen is goed, controle is beter. Wat zal hier de uitwerking van zijn bij de ontwikkeling naar autonomie van teams of mensen? Je kunt wel elke dag 400 gram groente eten, maar met die kilo suiker zal er van het principe, een gezonde geest in een gezond lichaam, niet veel terechtkomen.

Met de ontwikkeling van de principes zal ook een groot deel van de aansturing binnen de organisatie worden vormgegeven. Dit is tevens één van de lastigste onderwerpen op weg naar World Class Management. Oude, ingesleten manieren zullen moeten verdwijnen. We zullen elkaar moeten gaan aanspreken op bepaald gedrag in alle lagen van de organisatie.

principes

Vertrouwen en transparantie

Sleutelwoorden in dit proces zijn vertrouwen en transparantie. Vertrouwen in je mensen. Dat niet zij, maar het systeem de fouten veroorzaakt. Transparantie in de resultaten, zowel goed als fout. Voor iedereen zichtbaar en niet verborgen in een ontoegankelijk en individualistisch computersysteem, maar op teamborden op de werkplek. Als zichtbaar wordt gemaakt dat je elke dag een kilo suiker naar binnen werkt, dan pas zal het gedrag worden aangepast.

Zo lijkt de kreet, maak kwaliteit-kosten-levering even belangrijk, een logische, maar de praktijk leert dat we meestal toch het één prevaleren boven het ander. Sommigen gaan voor kwantiteit, anderen voor kwaliteit, maar de klant wil uiteraard alle drie. Natuurlijk, als er iets mis gaat moet je een keuze maken, maar het betekent ook dat het systeem verbeterd moet worden. Dit zal alleen gebeuren door vast te houden aan deze aansturing.

Plan, Do, Check, Act

William Edwards Deming heeft ons het zogenaamde Deming-wiel geleerd, ook wel de PDCA-cirkel genoemd. Plan, Do, Check, Act toepassen op alle projecten, dus ook op verbeterprojecten. Inmiddels zijn wij echter zo ver gegroeid dat wij toe zijn aan het toepassen van het PDCA-principe op onze management systemen.

Beide verbetercirkels zijn noodzakelijkerwijs nauw met elkaar verbonden. Het kunnen verbeteren van je sociale systeem bepaalt het onderscheidend vermogen als organisatie en versterkt de concurrentiepositie. Het vereist onze voortdurende aandacht, het principe achter Monozukuri: de kunst van het doen met aandacht.

Open  of  in house training?

Lees meer

ONZE AANPAK


Monozukuri >


Doen met aandacht >


Sociaal systeem >


Technisch systeem  >