In de jaren ‘90 is veel geëxperimenteerd met zogenoemde ‘zelfsturende’ teams. De resultaten waren wisselend. In de zorg sloeg het wel aan maar in de industrie niet.
Zelf vind ik de term ‘zelfsturend’ nogal verwarrend. Medewerkers – of ze nu individueel of in teams opereren – zijn nooit helemaal zelfsturend. Ze hebben zich immers te richten op de klant en samen te werken met andere teams in de organisatie waar ze deel van uitmaken. Ik zie meer in de term ‘procesgerichte’ teams. Dit zijn teams waarin medewerkers vanuit verschillende functionele disciplines (inkoop, productie, onderhoud, verkoop, en dergelijke) samenwerken om meerwaarde te creëren en de klant gelukkig te maken.
Value Stream Map
Een bedrijf dat met procesgerichte teams wil werken, moet eerst een Value Stream Map (VSM) maken, waarin alle uit te voeren werkzaamheden worden meegenomen. Ook verkoop, human resources, administratie en onderhoud horen in de VSM. De VSM maakt de kruisverbanden tussen de diverse afdelingen zichtbaar en is dus nuttig om te bepalen hoe met die kruisverbanden moet worden omgegaan.
Coachend Leiderschap
Vooral technische, Smart Industry bedrijven, die grote specialistische kennis inzetten, hebben baat bij het werken met procesgerichte teams. Om dergelijke teams tot een succes te maken moet men ze bij de start direct duidelijkheid geven over de doelen en de randvoorwaarden. Verder hebben de teams (bege)leiding nodig, niet in de vorm van sturend leiderschap maar vooral via coachend leiderschap. Sommige mensen hebben dat van nature in zich maar het is vaak toch ook nuttig en/of nodig om de managers en medewerkers hier enige opleiding in te geven. Daar zullen zij in latere procesgerichte teams veel voordeel van ondervinden.
Een groot voordeel van het werken in procesgerichte teams is dat de onderlinge communicatie er enorm eenvoudig door wordt. In de Morning Meeting komen alle problemen aan de orde, zodat de leiding indien nodig meteen actie kan ondernemen. Omdat ook de afdeling verkoop in het team zit, dringt ook de stem van de klant direct tot het team door.
Voorkomen van zelfbestuur
Het kan gebeuren dat een procesgericht team na verloop van tijd zó autonoom wordt dat het nauwelijks meer te besturen is. Dit is zeer nadelig voor het bedrijf en heel onprettig voor het management. Daarom is het noodzakelijk dat het hogere management het team op de voet blijft volgen. Zodra het de neiging tot ‘zelfbestuur’ gaat vertonen, moet het management ingrijpen, bijvoorbeeld door van teamleiding te wisselen, andere teamleden binnen te brengen of de opdracht van het team te veranderen. Het is trouwens altijd wel een goed idee om regelmatig aan job rotation te doen omdat dit voorkomt dat medewerkers vastroesten en hun creativiteit en motivatie afnemen.
Experimenteren
Het is erg de moeite waard om met procesgerichte teams te experimenteren. Dit model past goed bij de nieuwe generatie technici die van de Hogescholen en Universiteiten komen. Zij hebben daar al veel ervaring opgedaan met het in teamverband oplossen van problemen en ontwikkelen van nieuwe apparaten.
De procesgerichte aanpak is zeer motiverend en leidt vrijwel altijd tot zeer groot enthousiasme bij de medewerkers. Zij voelen zich meer gehoord en genieten ervan om samen te kunnen optrekken en een mooi resultaat neer te kunnen zetten.
De belangrijkste drijfveren van de mens zijn Verbinding, Autonomie, Meesterschap en Zingeving. Deze drijfveren komen in een goed georganiseerd procesgericht team optimaal tot hun recht. Uiteindelijk zal dit leiden tot meer tevreden klanten en een beter financieel resultaat.
Meer weten?
Neem dan contact op via Steven.Blom@Blomconsultancy.nl of bel 06-53164940.