De afgelopen decennia daalde de productie in Nederland, omdat we deze gingen we uitbesteden naar goedkopere landen. Je kunt je afvragen: is dat erg? Jazeker, want zodra de productie afneemt, daalt het welvaartsniveau van de bevolking. Tegelijkertijd steeg de productiviteit dankzij mechanisering en automatisering. Op dit moment is de vierde industriële revolutie in volle gang. We zien dat de kracht van computers volop wordt ingezet. Robotisering neemt toe, net als 3D-printing. Dit maakt het mogelijk om klantspecifiek enkel stuks of kleine series te gaan produceren. Om snel te leveren, zal de productie vlakbij klanten gaan plaatsvinden. Dat biedt volop kansen!
Tijden van grote groei waren in het verleden altijd het gevolg van productierevoluties. Het gebeurde drie keer, zo om de 50-60 jaar. De stoommachine in het midden van de 19e eeuw, het massaproductiemodel in het begin van de 20ste eeuw en de eerste automatiseringsgolf in de jaren 70.
Klantwens
Momenteel vindt de vierde industriële revolutie plaats, waarbij de kracht van computers volop wordt ingezet. De Japanse firma Fujitsu stuurt bijvoorbeeld een chip door de productielijn die communiceert met de machines, zodat elk product uiteindelijk wordt geconfigureerd zoals bedoeld. Behalve het omzetten van de klantwens naar de chip, komt hier geen menselijk handelen meer aan te pas. Deze ontwikkeling zie je terug in het filmpje “Industry 4.0: Exploring the world of connected enterprises”.
Robotisering
Ook zien we steeds meer Automated Guided Vehicles (AGV) die hun eigen weg zoeken in magazijnen om de juiste materialen te picken. Een andere ontwikkeling is 3D-printing van metalen, die voor een groot deel de verspanende technieken zal gaan vervangen. En waar nog verspaand wordt, zal deze volledig automatisch volgens vaste protocollen plaatsvinden, zonder menselijk ingrijpen.
Kortom: we zien steeds meer robotisering van het menselijk handelen.
Lokaal produceren
Klanten zullen gaan eisen dat producten snel volgens specificatie geleverd gaan worden, want de nieuwe technieken maken dit mogelijk. Massaproductie is niet meer nodig of gewenst, want we gaan steeds vaker klantspecifiek enkel stuks of kleine series produceren.
Om die klantspecifieke productie aan te sturen, is software nodig. Omdat we beschikken over internet waarmee we wereldwijd razendsnel gegevens en programma’s kunnen delen en uitwisselen, maakt het niet uit of die software in Roemenië, India of Amerika wordt geschreven.
Voor de productie maakt het wél uit: om snel en klantspecifiek te kunnen leveren, zullen we steeds meer lokaal gaan produceren. Gevolg: de productie zal weer terug komen naar Europa. Er zullen kleine flexibele productie units ontstaan, die naast de bedrijven van de klanten worden gesitueerd.
Een voorbeeld hiervan is de Blok Group dat vrijwel volledig automatisch 24/7 onderdelen voor de Hoogovens in IJmuiden produceert. Ander voorbeeld is Shapeways dat in Eindhoven de Smart Industry bedient met 3D-printing. En NTS Mechatronics in Eindhoven assembleert desktop elektronenmicroscopen die buurman Phenom-World ontwikkelt en vermarkt. In Link Magazine verscheen hierover een mooi interview. Kortom: we gaan weer lokaal produceren!
Gevolgen voor de werkgelegenheid
Altijd als er een nieuwe tijd aankomt, zijn er de doemdenkers die voorspellen dat het einde van de wereld nabij is en dat die nieuwe ontwikkeling ten koste zal gaan van de werkgelegenheid. In de praktijk zien we dat werkzaamheden verschuiven. Geen enkele futuroloog had kunnen voorspellen dat er een enorme werkgelegenheid zou ontstaan door de sociale media. Tien jaar geleden hadden we nog geen sociale media en ook geen big data scientists. Het vervangen van de brief door e-mail, heeft tot gevolg dat PostNL jaarlijks minder brieven bezorgt. Tegelijkertijd groeit het afleveren van pakketten enorm, omdat we dagelijks producten in webshops bestellen.
Datamijnwerkers
De Amerikaanse President Trump probeert deze ontwikkeling tegen te houden door de kolenmijnen weer te openen en de oude industrie in zijn oude luister te herstellen. Je kunt daar ook anders mee omgaan. Hoogleraar informatica aan de Amerikaanse universiteit MIT Daniela Rus zegt hierover in het NRC:
“Ik ben groot fan van de start-up Bitsource. Een voormalig mijnwerker richtte dat databedrijf op in de Amerikaanse staat Kentucky. Hij wilde mensen helpen die hun banen kwijtraakten na het sluiten van kolenmijnen. De man kwam tot het verrassende inzicht dat werken in een mijn overeenkomsten heeft met het programmeren van computers. Mijnwerkers werken in een afgebakende ruimte en moeten voortdurend problemen opdelen in kleinere problemen. Zo los je uitdagingen ook op in programmeertaal. Waarom zouden kolenmijnwerkers geen datamijnwerkers kunnen worden, vroeg hij zich af. Het idee pakte goed uit. Het bedrijf groeit, mijnwerkers zijn extreem enthousiast over hun baan. Ze missen hun oude baan niet, want de nieuwe banen zijn veiliger, op een bepaalde manier leuker, en de mijnwerkers worden nu beter betaald.”
Mijnwerkers werken in een afgebakende ruimte en moeten voortdurend problemen opdelen in kleinere problemen.
Massaproductie is niet meer nodig
Al deze ontwikkelingen zullen er voor zorgen dat de massaproductie zoals wij die kennen voor een groot deel gaat verdwijnen en dat wij kleine batches of enkel stuks gaan produceren. Hiervoor dienen wij onze processen anders te gaan inrichten. Wij zullen flexibele flowlijnen moeten gaan bouwen, waar enkel stuks naar klantwens kunnen worden geproduceerd. De ‘Monozukuri: lean naar flow’ filosofie gaat ons daarbij helpen.
Meer informatie: download gratis eBook
Bij vragen over de mogelijkheden, kun je me bereiken:
Steven Blom: 06 – 5316 4940 en steven.blom@blomconsultancy.nl
Gerelateerd
> Hoofd en hart tijdens de vierde industriële revolutie
> Hoe kunnen we het zó oplossen, dat het nooit meer gebeurt?
> Aandacht voor techniek en mens
> Download gratis eBook